ถ้าคุณเป็นหวัด คัดจมูกและแน่นจมูกมาก ไอกลางคืน แถมตอนเช้ายังปวดหัวโดยเฉพาะรอบๆ จมูกแถวคิ้วและหน้าผาก นั้นอาจเป็นสัญญาณเบื้องต้นว่าคุณเป็นไซนัสอักเสบก็ได้ เรามีวิธีบรรเทาอาการไซนัสอักเสบแบบง่ายๆ มาฝาก ก่อนอื่นมารู้จักกับโรคนี้กันก่อน
ไซนัสอักเสบ คืออะไร
ไซนัส (Sinus) คือ โพรงอากาศที่อยู่ภายในกระดูกที่อยู่ในบริเวณรอบ ๆ จมูก บางทีก็เรียกว่าโพรงอากาศข้างจมูก ซึ่งจะมีท่อหรือช่องต่อเข้าไปเปิดภายในรูจมูก เมื่อใดที่มีการอุดกั้นของรูเปิดนี้ น้ำเมือกที่สร้างขึ้นภายในไซนัสก็จะไม่มีทางออก และสะสมมากขึ้น เมื่อมีเชื้อโรคเข้าไป ก็จะทำให้เกิดการอักเสบและติดเชื้อ เกิดการบวม และแรงดันที่เกิดขึ้นภายใน จะทําให้มีอาการปวดศีรษะ คัดจมูก น้ํามูกไหล และรู้สึกปวดบริเวณโหนกแก้มและรอบๆ กระบอกตา ไซนัสอักเสบอาจเป็นอยู่ถึง 3 สัปดาห์หรือน้อยกว่านั้น ซึ่งไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ เพราะจะกลายเป็นไซนัสอักเสบชนิดเรื่อรังได้
ไซนัสเกิดขึ้นได้อย่างไร
- เกิดจากเมื่อเป็นหวัดแล้วละเลยไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง ทำให้มีการอุดกั้นของโพรงไซนัสและมีการอักเสบติดเชื้อตามมา
- การว่ายน้ำ ดำน้ำ และกระโดดน้ำขณะที่กำลังเป็นหวัด ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่พาให้เชื้อโรคเข้าสู่ไซนัสได้ง่ายขึ้น ทำให้ไซนัสอักเสบได้ง่าย
- เป็นโรคภูมิแพ้ของจมูก ริดสีดวงจมูกอยู่ก่อนแล้ว ซึ่งจะทำให้มีอาการไซนัสอักเสบรุนแรงมากขึ้น
- มีผนังกั้นช่องจมูกคดเอียง มีสิ่งแปลกปลอมในจมูก ซึ่งส่วนใหญ่พบในเด็ก เช่น เนื้องอกในจมูก กระดูกใบหน้าแตกผ่านโพรงไซนัสต่าง ๆ
- มีฟันผุ โดยเฉพาะฟันกรามบน เชื้ออาจมาจากรากฟันซี่บน ซึ่งอยู่ติดกับโพรงไซนัส เป็นผลให้ไซนัสที่แก้มข้างนั้นอักเสบได้
รักษาและบรรเทายังไงดี – วิธีบรรเทาอาการไซนัสอักเสบเบื้องต้น
ทำความสะอาดด้วยไอน้ำ
ไอน้ําจะช่วยบรรเทาแรงดันในโพรงไซนัสที่ทําให้คุณรู้สึกปวดได้ วิธีการคือ ให้สูดเอาไอน้ําร้อนเข้าไป โดยเทน้ําร้อนใส่ชาม โดยอาจจะเติมน้ํามันยูคาลิปตัสลงไปประมาณ 2-3 หยด จากนั้นให้ใช้ผ้าขนหนูคลุมศีรษะและไหล่เพื่อทําเป็นกระโจมเหนือชามใส่น้ําร้อน เว้นระยะให้หน้าคุณอยู่ห่างจากชามประมาณ 40 ซม. สูดหายใจเข้าลึกๆ ทางจมูก ให้ไอน้ำข้าไปในโพรงจมูกคุณ จะทําให้น้ํามูกคลายตัว และหายใจโล่ง ทําอย่างนี้ไปเรื่อยๆ จนกว่าจะรู้สึกสบายขึ้น (ถ้าไม่มีน้ํามันยูคาลิปตัส อาจใช้วิกส์วาโปรัป 1 ช้อนชาแทนก็ได้)
ล้างจมูกด้วยน้ําเกลือ

cr: lazada
การล้างโพรงจมูกด้วยน้ําเกลือ จะทำให้น้ํามูกใสขึ้น และลดอาการบวมได้ดี คุณอาจซื้อน้ําเกลือจากร้านขายยา หรือทําน้ําเกลือเองก็ได้ โดยใช้เกลือ 1/2 ช้อนชา ผสมกับเบคกิ้งโซดาอีกเล็กน้อย ใส่ลงไปในน้ําอุ่น 1 แก้ว จากนั้นนำมาใส่กระบอกฉีด (มีขายตามร้านขายยาทั่วไป) วิธีการล้างจมูก ให้อ้าปาก กลั้นหายใจ แล้วฉีดน้ำเกลือเข้าในรูจมูกข้างหนึ่ง ปล่อยให้ไหลออกมาทางรูจมูก (ข้างเดิมหรืออีกข้างหนึ่ง แล้วแต่การฉีดพ่น) เมื่อน้ําไหลออกมาหมดแล้ว ให้สั่งน้ํามูกเบาๆ เสร็จแล้วให้สลับมาทำอีกข้าง สามารถล้างจนกว่าจะรู้สึกว่าจมูกโล่ง
ทําให้โล่งสบาย
ถ้าคุณชอบกินอาหารรสชาติเผ็ดร้อนอยู่แล้ว ให้เติมพริกไทย พริกป่น หรือพริกสดเข้าไปในอาหาร ซึ่งในพริกจะมีสารชื่อแคปเซอิซิน มีส่วนช่วยเพิ่มความร้อนจากภายใน สามารถบรรเทาอาการจมูกตัน และช่วยขจัดน้ำมูกได้อีกด้วย
ทำให้ร่างกายผ่อนคลาย
- การดื่มชาร้อนๆ สักถ้วย จะช่วยทำให้น้ํามูกใสขึ้น ชาคาโมไมล์เป็นสูตรรักษาไซนัสอักเสบที่ใช้กันมาแต่โบราณ นอกจากนี้ ชาจากโรสฮิปผสมกับขิง ก็สามารถช่วยได้เช่นกัน ให้ดื่มวันละ 2-3 แก้ว ขณะดื่มให้สูดไอน้ําเข้าไปด้วย จะช่วยให้โพรงจมูกโล่งสบายยิ่งขึ้น
- พักผ่อนให้มากๆ เวลานอนให้หนุนหมอนสูง เพราะจะช่วยระบายน้ําออกจากโพรงไซนัสได้ ถ้านอนราบไม่หนุนหมอน จะยิ่งทําให้โพรงจมูกอุดตันมากขึ้น
- ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ําอุ่นประคบเหนือดวงตาและโหนกแก้ม ประคบซ้ําบ่อยๆ จนกว่าจะรู้สึกสบายขึ้น
เคล็ดลับป้องกันไซนัสก่อนอาการกำเริบ
- ถ้ารู้สึกว่าห้องนอนของคุณมีอากาศแห้ง ให้ใช้เครื่องทําความชื้น หรือหาอ่างน้ํามาวางไว้ในห้อง ถ้าใช้เครื่องทําความชื้น อย่าลืมทําความสะอาดตัวเครื่องสัปดาห์ละครั้ง เพื่อป้องกันเชื้อรา
- หลีกเลี่ยงการว่ายน้ําในสระที่ผสมคลอรีน เพราะสารคลอรีนจะทำให้ระคายเคืองเยื่อเมือกในโพรงจมูกและไซนัส และห้ามดําน้ําโดยเด็ดขาด เพราะจะทําให้ของเหลวในโพรงจมูกเข้าไปในไซนัส
- ลดปริมาณเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะจะทําให้อาการบวมเป็นมากขึ้น
- หากคุณเป็นหวัดและกังวลว่าจะเกิดการติดเชื้อที่ไซนัส ให้ลดอาหารประเภทนมชั่วคราว เพราะการกินอาหารประเภทนี้อาจทําให้มีน้ํามูกมากขึ้น
- อยู่ให้ห่างบริเวณที่มีควันบุหรี่ เพราะควันบุหรี่จะทําให้ภายในโพรงจมูกแห้ง และอาจทําให้มีแบคทีเรียเข้าไปติดอยู่ในโพรงไซนัสได้
Tip::เคยรู้ไหม?
หากคุณสั่งน้ํามูกจากรูจมูกทั้งสองข้างพร้อมกัน แรงดันที่เกิดขึ้นจะดันให้แบคทีเรีย เข้าไปในโพรงจมูกลึกยิ่งขึ้น ดังนั้นควรสั่งน้ํามูกจากรูจมูกทีละข้าง