โรคขากระตุกคืออะไร ?
ชื่อโรคขากระตุก (Restless Legs Syndrome) หรือ RLS นี้อธิบายอาการของโรคได้ค่อนข้างดี แต่ฟังแล้วไม่บ่งบอกว่าโรคนี้เป็นแล้วทุกข์ทรมานมากเพียงใด เมื่อคุณล้มตัวลงนอนหรือพักผ่อน คุณจะเริ่มรู้สึกเหมือนมีอะไร “ไต่ยั้วเยี้ย” อยู่ในขา วิธีที่จะหยุดอาการได้คือ การขยับขาหรือเดิน คนสูงอายุ สตรีมีครรภ์ และผู้ป่วยเบาหวาน หรือผู้ที่หลังส่วนล่างมีปัญหา มักเสี่ยงต่อโรคนี้ สาเหตุของโรคยังไม่ทราบแน่ชัด แต่กลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงทุกกลุ่มมีภาวะแมกนีเซียมต่ํา อาการของโรคยังโยงไปถึงการบริโภคน้ําตาล คาเฟอีน และแอลกอฮอล์ รวมทั้งยาบางชนิด
“ขากระตุก” ชอบเกิดขึ้นเวลานอน
อาการขากระตุกอาจเป็นหนึ่งในกลไกแปลกประหลาดที่สุดของร่างกาย เมื่อคุณอยากพัก แต่ขาของคุณกลับอยากออกวิ่ง เมื่อร่างกายร่ําร้องอยาก “พักให้สบาย” แล้วเหตุใดคุณถึงเอาแต่เตะคนที่นอนข้างๆ อยู่นั่น แล้วดูเหมือนว่าอาการขากระตุกอาจมีส่วนเกี่ยวข้องไม่มากก็น้อยกับภาวะขาดสมดุลของแร่ธาตุ ดังนั้นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจึงอาจช่วยคืนความสงบให้แก่ขาของคุณได้ โดยคุณอาจทํากายบริหารก่อนนอนควบคู่ไปด้วย เพื่อให้อาการขากระตุกสงบลง
แนวทางในการแก้ไขโรคขากระตุก
โรคขากระตุก มีโอกาสที่จะหายได้ เมื่อร่างกายได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอ รวมถึงมีการยืดเหยียดร่างกายอย่างเต็มที่เป็นประจำ ปรับการทานอาหาร ลด/เลิกการดื่มแอลกอฮอล์ วันนี้ ป่วยให้น้อย.com จึงได้นำเคล็ดลับดี ๆ ที่จะช่วยบรรเทาอาการโรคขากระตุกมาฝากกันด้วย จะมีวิธีไหนน่าสนใจบ้างนั้น ตามไปดูกันได้เลย
1. ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารช่วยได้
- ในแต่ละวันให้คุณกินแคลเซียม 800 มก. และแมกนีเซียม 400 มก. (ผู้รักษาโรคโดยไม่ใช้ยา แนะนําให้เริ่มกินในปริมาณต่ําๆ ดังนั้นเริ่มแรกให้กินแคลเซียม 500 มก. และแมกนีเซียม 250 มก. ก่อน แต่ต้องจําไว้ว่า แร่ธาตุ 2 ชนิดนี้ต้องกินในอัตราส่วน 2.1 เสมอ) และกินโพแทสเซียมอีก 800 มก. หากขาดแร่ธาตุเหล่านี้ชนิดใดชนิดหนึ่งจะทําให้ขากระตุกยิ่งขึ้น
- ดื่มน้ําแร่ที่มีแมกนีเซียมมาก ปริมาณแมกนีเซียมในน้ําแร่ที่เหมาะสมที่สุดคือ 100 มก. ต่อน้ํา 1 ลิตร
- กินวิตามินบี กรดโฟลิก (หรือเรียกอีกอย่างว่า โฟเลต) ให้มากขึ้น กรดโฟลิกช่วยเสริมสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง ทําให้ร่างกายได้รับออกซิเจนมากขึ้นซึ่งมีประโยชน์มาก เพราะโรคขากระตุกนี้ทําให้ออกซิเจนในเลือดน้อยลง อาหารที่มีกรดโฟลิกมาก ได้แก่ ผักใบเขียว น้ําส้มคั้น ธัญพืชไม่ขัดสี และถั่วชนิดต่างๆ นอกจากนี้ยังมีอยู่ในวิตามินรวมทั่วไป
- กินอาหารที่มีธาตุเหล็กมาก เช่น ผักใบเขียว ตับ จมูกข้าวสาลี ถั่วแดง และเนื้อไม่ติดมัน เหล็กเป็นส่วนประกอบหนึ่งของโมเลกุลไมโอโกลบิน (myoglobin) ซึ่งเป็นโปรตีนที่เก็บกักออกซิเจนไว้ในกล้ามเนื้อ และนํามาใช้ ในยามที่ต้องการ ถ้าไม่มีธาตุเหล็ก ไมโอโกลบินก็ไม่มีออกซิเจนเพียงพอ จะเกิดปัญหาต่อกล้ามเนื้อได้
Tips: รู้หรือไม่ ?
มีความเชื่อที่ว่า การดื่มน้ําโทนิก (tonic water) จะช่วยระงับอาการขากระตุก โดยพบว่าเครื่องดื่มน้ำโทนิกชนิดนี้มี จะมีควินีน (quinine) อยู่ด้วย ซึ่งช่วยให้อาการขากระตุกในหลาย ๆ คน ดีขึ้นได้ด้วย
2. ยืดขาที่บ้าน เป็นสิ่งจำเป็น
- เมื่อคุณรู้สึกว่าขาจะกระตุก ให้นวดขาให้ทั่ว หรือเหยียดขาออกไปให้สุด จนปลายหัวแม่เท้าเหยียดตรง วิธีนี้เป็นการส่งสัญญาณไปยังสมองให้สามารถเอาชนะความรู้สึกซ่าๆ แบบแปลกๆ ของโรคขากระตุกได้ แต่ต้องหยุดทําถ้าเป็นตะคริว เพราะตะคริวเป็นอาการบ่งชี้ว่ามีการขาดแมกนีเซียม ซึ่งการเหยียดขาไม่ช่วยให้ดีขึ้น
- นั่งริมขอบเตียง นวดขยําน่องแรงๆ เพื่อกระตุ้นกล้ามเนื้อระดับลึกลงไป
- ถ้าทําแล้วขายังไม่หยุดกระตุก ให้ลุกขึ้นเดินเล่นรอบบ้านหรือรอบๆ ห้องนอน ก้าวขายาวๆ และดัดขา เพื่อยืดกล้ามเนื้อ
3. ก่อนเข้านอนลองแช่น้ำร้อนดูสิ
- นั่งแช่เท้าในอ่างน้ําร้อนประมาณ 10-15 นาทีก่อนเข้านอน
- หรือบางคนก็อาจจะใช้วิธีหยินหยาง คือแช่ขาด้วยความร้อนและความเย็นร่วมกัน โดยวิธีการคือให้จุ่มขาลงในน้ําร้อนสัก 2 นาทีก่อน จากนั้นนําแผ่นประคบเย็นมาประคบที่ขานาน 1 นาที ทําสลับกันเช่นนี้หลายๆ รอบก่อนเข้านอน แต่ถ้าไม่สะดวก จะเลือกใช้วิธีแช่น้ำร้อนอย่างเดียว ก็ได้เช่นกัน
4. ยืดเหยียดให้มาก โดยเฉพาะส่วนน่อง
ก่อนที่จะนอนนั้น ให้ทํากายบริหารด้วยท่าที่เรียกว่า การผ่อนคลายกล้ามเนื้อน่อง อย่างต่อเนื่อง หายใจเข้า-ออกลึกๆ สัก 2-3 นาที จากนั้นเกร็งกล้ามเนื้อที่เท้า เกร็งไว้เช่นนั้นสัก 2-3 วินาทีแล้วจึงผ่อนคลาย ต่อไปเกร็งกล้ามเนื้อน่อง ทําเช่นเดียวกันนี้ที่ต้นขา เกร็งและผ่อนคลายส่วนต่างๆ ของร่างกายขึ้นไปเรื่อยๆ จนถึงกล้ามเนื้อคอและใบหน้า เมื่อทําครบหมดแล้ว คุณจะรู้สึกผ่อนคลายทั้งตัว
5. หลีกเลี่ยงสิ่งเร้าที่อาจทำให้เกิดอาการขากระตุกเพิ่ม
- ตอนเย็นให้หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์หรือคาเฟอีน ซึ่งจะกระตุ้นกล้ามเนื้อและประสาทขาของคุณ
- ผลการศึกษาพบว่า คนสูบบุหรี่มีแนวโน้มเป็นโรคขากระตุกมากกว่าคนที่ไม่สูบ ดังนั้นเลิกสูบบุหรี่เสีย
- หลีกเลี่ยงยารักษาโรคหวัดและไซนัส ซึ่งจะทําให้อาการของโรคขากระตุกยิ่งแย่ลง
Warning เมื่อไรที่คุณควรไปพบแพทย์
ถ้าอาการขากระตุกรุนแรงมากจนถึงกับทําให้นอนไม่ได้ หรือรบกวนการทํางานหรือชีวิตประจําวันของคุณ และรักษาด้วยตัวเองแล้วไม่ดีขึ้น ก็ควรไปปรึกษาแพทย์ แพทย์อาจสั่งยาบางชนิดที่ทําให้ขาสงบลงได้ ถ้าเพิ่งมีอาการขากระตุกเป็นครั้งแรก ควรพบแพทย์ เพราะอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพร้ายแรง เช่น เบาหวาน โรคไต หรือโรคพาร์กินสัน
